Katarzyna Sucharkiewicz, kuratorka wystawy: Nowa ekspozycja prac Jerzego Kędziory w Muzeum Częstochowskim jest pokazem ogniskującym ścieżki narracyjne i znaczeniowe wokół zagadnienia warsztatu artysty oraz procesu twórczego. Wystawa pokazuje etapy powstawania rzeźby, od obserwacji, analizy i projektu, poprzez modele gipsowe i wieloczłonowe formy, opracowanie strategii balansu, aż po dzieło finalne osadzone na stelażu wystawienniczym. Poznajemy kolejne ogniwa pracy częstochowskiego rzeźbiarza, twórcy niezmiennie podejmującego nowe wątki, eksperymentującego oraz poszukującego nietradycyjnych struktur i form wyrazu. Widz staje się niejako świadkiem tworzenia rzeźby. Proces jest długi i skomplikowany. Zawiera elementy koncepcyjne (studiowanie modela, wykonanie rysunków przygotowawczych) oraz fazę realizacyjno-techniczną, w której każdy detal składowy jest ważny i dokładnie dopracowany. Rytm form oparty zostaje na nieśmiertelnej logice konstrukcyjnej i zamknięty w jedną całość artystyczną. Rzeźby Kędziory stanowią strukturę plastyczną poddaną prawom ciążenia, równowagi i harmonii.

 

Czy artystyczne laboratoriom jest jedynie przedsionkiem prawdziwej sztuki? A może jest nią właśnie to wszystko, co obserwujemy i czego doświadczamy w warsztacie rzeźbiarza?

 

Formy sprowadzone zostają do rysów istotnych. Każda rzeźba ma swoją własną wewnętrzną dynamikę. Artystę interesuje rytm ciał i równowaga, ale nie w modelu statycznym, a aktywna, uchwycona w ruchu i poprzez ruch. Sportowcy, akrobaci, linoskoczkowie… To kompozycje o dużej ekspresji rzeźbiarskiej. Czasami sylwetki wydają się być zastygłe, monumentalne, niewzruszenie spokojne, innym razem wyraziste, żywe. Postacie są zatrzymane w niewygodnych pozach. Łapią równowagę. Te oryginalne w pomyśle i wykonaniu rzeźby z siłą skrótów, z charakterystycznymi układami ciał, ich przechyleniem, wygięciem i balansem przełożonym na język kompozycji plastycznej, cechują się specyficzną, rozpoznawalną estetyką.

​

Jerzy Kędziora stara się przedstawić plastyczność formy w ujęciu przestrzennym i dynamicznym z grą linii krzywych i łamanych, kształtów obłych i kanciastych. Ma doskonałe wyczucie materii plastycznej. Znakomicie wykorzystuje cechy materiału. Kształtując bryły, wydobywa charakter i plastykę tworzywa, w którym pracuje. Faktura rzeźb jest zróżnicowana. Twórca nierzadko rezygnuje ze starannego, gładkiego ich wykańczania. Nie pozbawia ich chropowatości. Powierzchnia jest „szkicowa”, modelowana swobodnie, światłocieniowo. 

Częstochowski twórca wypracował własną indywidualną formę i proces kreacji plastycznej, od lat posługuje się oryginalnym językiem komunikacji artystycznej. Motywem jego sztuki jest człowiek, stąd w jego dorobku liczne portrety, popiersia, statuy, kompozycje pomnikowe i postacie balansujące. Artysta, jak sam przyznaje, swoje rzeźby traktuje podmiotowo, w pewnym sensie jak aktorów odgrywających określone role w reżyserowanych przez niego spektaklach. Również wystawa jest dla niego wydarzeniem, inscenizacją, rodzajem pokazu teatralnego. Bohaterowie przeistaczają się „na artystycznej scenie” w różnorodne postaci; otrzymując konkretne atrybuty, wcielają się w nowe role. O charakterze i wymowie widowiska decyduje twórca. Ważne są kontekst oraz korelacja, zależność, wzajemne oddziaływanie rzeźb i przestrzeni. „Wiwisekcja balansu” jest ekspozycją  odsłaniającą kulisy tych wydarzeń, swoistego rodzaju prezentacją „zaplecza” widowiska teatralnego, a pokazywane na niej artefakty stanowią odrębne w strukturze i ekspresji dzieła.

 

W muzealnym Pawilonie Wystawowym w Parku Staszica eksponujemy najnowsze kompozycje z cyklu rzeźb balansujących: „Sportowcy / Atleci” i „Akrobaci”. Podejmując temat dyscyplin olimpijskich i ludzi sportu, artysta nawiązuje  dialog z tradycją antyczną. Umiejętnie wiąże tradycję ze współczesnością, dokonania starożytnych igrzysk z nowymi dyscyplinami i ideą ruchu olimpijskiego. Rzeźbiarz opanował kanon i rozumienie formy klasycznej. Podkreślając nagość i muskulaturę ciał, pokazuje dzisiejszego sportowca jako antycznego herosa. Nie tworzy jednak wizerunku wyidealizowanego. Lekkoatleci, piłkarze, gimnastycy są ukazani ze wszystkimi swoimi uchybieniami i przerysowaniami. Ich ciała zostały wymodelowane bardzo ekspresyjnie. Artysta zastosował wyraźną, mocno pobrużdżoną i zróżnicowaną fakturę. Wydaje się, że postaci sportowców i linoskoczków zapewniają Jerzemu Kędziorze jako twórcy rzeźb balansujących duży potencjał rozwoju interesujących go zagadnień przestrzenności i ruchu, otwierają kolejny rozdział serii „Balansjerów”.

​

Na wystawie obok studiów portretowych „figur balansujących” przedstawiamy pełne wyrazu, interesująco skadrowane wizerunki osobistości świata artystycznego i politycznego, ludzi Kościoła, intelektualistów, m.in. Józefa Piłsudskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Stefana Wyszyńskiego, Jerzego Popiełuszki, Haliny Poświatowskiej, Krzysztofa Pendereckiego, pokazywane w innych mniejszych projektach afirmujących stulecie naszej Niepodległości. Artysta skupia uwagę na cechach charakterystycznych portretowanych postaci. Mimo pewnej swobody w modelowaniu brył i szkicowości konturu, wydobywa indywidualny rys ich wyglądu, charakteru i temperamentu. 

​

Ekspozycję uzupełniają fotografie i pokazy filmów dokumentujących działania artystyczne częstochowskiego twórcy. 

​

Wystawa podejmująca w szerokim i wieloaspektowym ujęciu problematykę pracy przygotowawczej i warsztatu artysty jest też zapowiedzią prezentacji „Teatrum rzeźb” Jerzego Kędziory na Starym Rynku w Częstochowie.